این روایت در بسیاری از منابع اهل سنت نقل شده است و اگر چه برخی از متعصبین سعی در تضعیف این روایت کرده اند اما جایی که این روایت در کتب لغت نیز راه پیدا می کند و به اسناد متعدد در کتب معتبر اهل سنت نقل می شود دیگر اشکال بهانه جویان جایی ندارد اکنون به برخی از نقلها در منابع اهل سنت اشاره می کنیم:
عن علی رضی الله تعالى عنه أنا قسیم النار
الفایق فی غریب الحدیث جارالله زمخشری ج 3 ص 97
از حضرت علی علیه السلام فرمودند : من تقسیم کننده دوزخ هستم .
وروى أیضا عن الأعمش عن موسى بن طریف ، عن عبایة ، قال سمعت علیا ( ع ) ، وهو یقول : أنا قسیم النار .
شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج 2 ص 260 و ج 19 ص 140.
و همچنین روایت شده است از اعمش از موسی بن طریف از عبایه که گفت از علی علیه السلام شنیدم در حالی که می فرمود: من تقسیم کننده دوزخ هستم .
عن عبایة عن علی قال : أنا قسیم النار ، إذا کان یوم القیامة قلت هذا لک وهذا لی .
البدایه و النهایه ج 7 ص 392
از حضرت علی علیه السلام نقل شده است که فرمودند : من قسمت کننده دوزخم زمانی که روز قیامت فرا رسد می گویم (به آتش ) این (شخص) برای تو و این (شخص) برای من .
همچنین غریب الحدیث ، ابن قتیبه ، ج 1 ، ص 377 ، النهایه فی غریب الحدیث ، ابن ثیر ، ج 4 ، ص 61 و المناقب ، خوارزمی ، ص 41 و کنزالعمال متقی هندی ج 13 ص 152، تاریخ مدینه دمشق ج 42 ص 298 ، الشفا بتعریف حقوق المصطفى ، ج 1 ، 338 ، تاج العروس، زبیدی ، ج 17، ص 569. لسان العرب، ابن المنظور ، ج 12، ص 479 ، ینابیع المودة لذوی القربى، القندوزی: ج 1، ص 249 ، المعرفة و التاریخ ، الفسوی ج 3 ص 84 ، امالی ، شجری جرجانی ، ج 1 ، ص 177 ، اساس البلاغة ،زمخشری ، ج 1 ، ص 507 ، چاپ دارالفکر ، النهایة فی غریب الاثر ، ج 4 ، ص 61 ، چاپ مکتبة العلمیة ، غریب الحدیث ، ابن الجوزی ، ج 2 ، ص 243.
هارون بن یزید خلال از علمای قرن چهارم (م 311ق) بعد از نقل این روایت می نویسد:
قلت لخالد حدثکم به أبو عوانة عن الأعمش قال نعم إسناده صحیح
السنة ، خلال ، ج 3 ، ص 510.
برخی از روایات علت این نامگذاری را ذکر کرده اند که به دو روایت اکتفا می شود:
1 - حدثنا أحمد بن الحسن القطان قال : حدثنا أحمد بن یحیى بن زکریا أبو العباس القطان قال : حدثنا محمد بن إسماعیل البرمکی قال : حدثنا عبد الله بن داهر قال : حدثنا أبی ، عن محمد بن سنان عن المفضل بن عمر قال : قلت لأبی عبد الله جعفر بن محمد الصادق " ع " لم صار أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب قسیم الجنة والنار ؟ قال : لان حبه إیمان وبغضه کفر ، وإنما خلقت الجنة لأهل الایمان ، وخلقت النار لأهل الکفر ، فهو علیه السلام قسیم الجنة والنار ، لهذه العلة فالجنة لا یدخلها إلا أهل محبته ، والنار لا یدخلها إلا أهل بغضه .
علل الشرایع ج 1 ص 162
از مفضل بن عمر نقل شده است که گفت به امام صادق علیه السلام عرض کردم به چه علت امیرالمومنین علی بن ابی طالب قسیم الجنه و النار گفته شده است ؟ حضرت فرمودند : به خاطر اینکه دوست داشتن او ایمان و دشمن داشتن او کفر است ، و همانا بهشت برای اهل ایمان آفریده شده است و نار برای اهل کفر خلق شده است بنابر این حضرت علی علیه السلام به این علت قسیم الجنه و النار است بنابر این در بهشت وارد نمی شود مگر اهل محبت و دوستی با او و وارد آتش نمی شود مگر اهل دشمنی با او .
همچنین در روایت دیگری از امام رضا علیه السلام آمده است :
حدثنا تمیم بن عبد الله بن تمیم القرشی قال : حدثنی أبی عن أحمد بن علی الأنصاری عن أبی الصلت الهروی قال : قال المأمون یوما للرضا علیه السلام یا أبا الحسن أخبرنی عن جدک أمیر المؤمنین بأی وجه هو قسیم الجنة والنار وبأی معنى فقد کثر فکری فی ذلک ؟ فقال له الرضا علیه السلام : یا أمیر المؤمنین ألم ترو عن أبیک عن آبائه عن عبد الله بن عباس أنه قال : سمعت رسول الله ( ص ) یقول : حب علی إیمان وبغضه کفر ؟ فقال : بلى فقال الرضا علیه السلام : فقسمة الجنة والنار إذا کانت على حبه وبغضه فهو قسیم الجنة والنار
عیون اخبار الرضا ج 1 ص 92.
ابا صلت هروی نقل کرده است که روزی مامون به امام رضا علیه السلام گفت : یا اباالحسن ما را از پدرت امیرالمومنین آگاه ساز که به چه علت قسیم الجنه و النار خوانده شده است و این به چه معنا است که این مطلب فکر مرا مشغول ساخته است پس امام رضا علیه السلام به او فرمودند ای مامون آیا تو از پدرت و او از پدرانش از ابن عباس از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل نکردید که گفت از رسول خدا شنیدم می فرمایند: حب علی ایمان و دشمنی با علی کفر است ؟ پس مامون پاسخ داد آری پس حضرت فرمودند : پس تقسیم می کند بهشت و دوزخ را زمانی که ایمان و کفر بر اساس حب و بغض او باشد پس بنابر این او قسیم الجنه و النار است.
همچنین سمهودی از علمای اهل سنت می نویسد :
قال الجمال الزرندی: قال المأمون لعلیّ الرضا: بأیّ وجهٍ جدّک علیّ بن أبی طالب قسیم الجنّة والنار؟ فقال: یا أمیرالمؤمنین، ألم ترو عن أبیک عن عبد اللّه بن عبّاس قال: سمعت رسول اللّه : حبّ علیّ إیمان وبغضه کفر؟ فقال: بلى. قال الرضا: فقسمة الجنّة والنّار على حبّه. فقال المأمون: لا أبقانی اللّه بعدک یا أباالحسن، أشهد أنّک وارث علم رسول اللّه. قال أبوالصّلت عبدالسلام بن صالح الهروی: فلمّا رجع الرضا إلى بیته، قلت له: یا ابن رسول اللّه، ما أحسن ما أجبت به أمیرالمؤمنین؟ فقال: یا أباالصلت، إنّما کلّمته من حیث هو، ولقد سمعت أبی یحدّث عن أبیه عن علیّ قال قال رسول اللّه: أنت قسیم الجنّة والنّار، فیوم القیامة تقول للنّار هذا لی وهذا لک .
جواهر العقدین 2 ق 2: 429 ، به این مضمون أبو سعد آبی ، نثر الدرر ، ج 1 ، ص 252.
جمال زرندی نقل کرده است که روزی مامون به امام رضا علیه السلام گفت : به چه علت قسیم الجنه و النار خوانده شده است پس امام رضا علیه السلام به او فرمودند ای مامون آیا تو از پدرت از ابن عباس از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل نکردید که گفت از رسول خدا شنیدم می فرمایند: حب علی ایمان و دشمنی با علی کفر است ؟ پس مامون پاسخ داد : آری پس حضرت فرمودند : پس بهشت و دوزخ را بر اساس حبش تقسیم می کند پس مامون گفت خدا مرا بعد از تو باقی نگذارد ای اباالحسن شهادت می دهم که تو وارث علم رسول الله هستی پس ابوصلت هروی می گوید :پس زمانی که امام رضا علیه السلام به منزل برگشتند به او گفتم : ای پسر رسول خدا چه نیکو جواب مامون را دادی پس حضرت فرمودند :ای اباصلت من همانگونه که بود پاسخ دادم و شنیدم از پدرم که از پدرش از علی نقل می کرد که رسول خدا می فرمود : تو تقسیم کننده بهشت و جهنم هستی پس روز قیامت به آتش می گوید این (شخص ) برای من و این برای تو.
